Юлашки темиçе çулта тĕнче спорт мастерĕ Александр Бондарев самбист ятне темиçе хутчен те илтнĕ. Ентешĕмĕр çултан çул çитĕнÿсем туни чăннипех те савăнтарать. Спортсменпа çывăхрах паллашас тесе тĕл пултăмăр та.
– Александр, мĕнпе илĕртрĕ-ха сана спорт, чун туртнипех унпа туслашрăн-и е кам та пулин сĕннипе-и?
– Спорт мана яланах кăсăклантарнă. 2000 çулта Сергей Вячеславович Пегасов тренер Ишлейре самбо секцине уçрĕ. Мĕн вăл самбо? Çак ыйту мана кăсăклантарсах ячĕ. Ун пирки юлташсенчен те нумай илтнĕ-çке. Çавăнпа та секцие çÿресе пăхма шухăшларăм.
– Мĕншĕн шăпах самбо?
– Шкулта вĕреннĕ чухне тунти кун, юн кун, эрне кун самбо секцине, ытлари кун, кĕçнерни кун тата шăмат кун футболла выляма çÿреттĕм. 8-мĕш класра вĕреннĕ чухне иккĕшĕнчен пĕрне суйлама тĕллев лартрăм, мĕншĕн тесен лайăх кăтартупа палăрас тесен пĕринпе тĕллевлĕн ĕçлемелле. Самбо суйларăм, кĕрешĕвĕн тĕрлĕ енлĕ приемĕпе усă курма пултарни килĕшрĕ мана. Чăваш Енре футболпа çÿле çĕкленме йывăртарах пуль терĕм, анчах спортăн çак тĕсĕпе пур пĕрех сыв пуллашмарăм, пушă вăхăт тупăнсанах мечĕк тапма каятăп.
– Саншăн чи пĕлтерĕшлĕ вĕрентекен кам? Тренер е?..
– Тренер – Сергей Вячеславович Пегасов.
– Пĕрремĕш çитĕнÿ нихăçан та асран тухмасть. Аса ил-ха çав саманта?
– 2005 çулта федерацин Атăлçи округĕнче çамрăксен хушшинче мала тухассишĕн иртнĕ ăмăртăва пĕрремĕш хут хутшăнтăм, çĕнтертĕм. Питĕ савăнтăм, мĕншĕн тесен мала тухаканăн асăннă округ чысне тĕнче турнирĕнче хÿтĕлемеллеччĕ. Унта эпĕ 2-мĕш пултăм.
– Самбо характера çирĕплетет тенине те илтнĕ…
– Килĕшетĕп çапла каланипе. Сăмахран, мана вăл ĕçе юратма, тĕллеве пурнăçлама тăрăшма вĕрентрĕ, дисциплинăна хăнăхтарчĕ, чăтăмлăх туйăмне аталантарчĕ.
– Самбо – хĕç-пăшалсăр хÿтĕленмелли меслет. Кулленхи пурнăçра кама та пулин хÿтĕлеме май килчĕ-и?
– Пулман ун пек тĕслĕх.
– Саншăн конкурент кам?
– Хушаматпах асăнмăп. Раççейре конкурентсем çителĕклех, кашни виçе категорийĕнчех пьедесталăн çÿллĕ картлашки çине хăпарма пултаракан 6-7 спортсмен пур. Ахальтен мар ĕнтĕ Раççейре çĕнтерсен тĕнче ăмăртăвĕнче сахалтан та призлă вырăн йышăнатăн теççĕ.
– Палăртнă виçе категорийĕнче кĕлетке йывăрăшне тытса тăма йывăр-и? Çакăн валли мĕн тăватăн?
– Çăмăл мар. Чылай самбист çак йывăрлăхпа тĕл пулать. Кĕлетке йывăрăшне пĕчĕклетмешкĕн ятарлă рациона пăхăнатăп. Çĕнтермешкĕн темĕн те тума хатĕр вĕт.
– Хăш наградăна çĕнсе илме чăннипех те йывăрччĕ?
– Студентсен хушшинче иртнĕ тĕнче кубокĕнче çăмăл пулмарĕ. Финалта тĕл пулнă спортсменпа унччен те кĕрешнĕ, ăна икĕ хутчен выляса янă, çавăнпа та пăшăрхантăм. Чи малтанах ăна парăнтартăм, тĕрĕссипе, хам та ĕненменччĕ çапла пулса тухасса.
– Спортра чи йывăрри мĕн?
– Ĕçлемелле те ĕçлемелле, унсăрăн лайăх кăтарту пулмасть.
– Спортсăр пуçне мĕнпе те пулин интересленетĕн-и?
– Юлташсемпе канма юрататăп, çулла походсене, пулă тытма çÿретĕп.
– Умна мĕнле тĕллев лартрăн? Вăрттăнлăх мар-и?
– 2015 çулта Раççейре çĕнтермелле те тĕнче чемпионатне хутшăнмалла.
– Спортсменсем тĕрлĕ çĕршыва тухса çÿреççĕ. Пуринчен ытла ăçта килĕшрĕ?
– Грецире. Унта тирпейлĕ те таса. Унти çынсем те лăпкăрах пек туйăнчĕç мана, анчах пур пĕрех Чăваш Ен чуна çывăх, тăван çĕршыв-çке.
– Октябрĕн 9-11-мĕшĕсенче Чăваш Енре «Раççей – спорт çĕршывĕ» Пĕтĕм тĕнчери спорт форумĕ иртĕ. Мероприяти саншăн пĕлтерĕшлĕ-и?
– Форум ирттерме Чăваш Республикине суйлани пĕлтерĕшлĕ, вăл спорт аталанăвне лайăх витĕм кÿрĕ.
Любовь Семенова калаçнă
(Тăван Ен 35№, сентябрĕн 12-мĕшĕ, 2014 ç.)