Те­ми­çе çул каял­ла ас­ли­сем суй­ла­ва кай­ни­не ла­йăх ас тă­ва­тăп, вăл кун чăн-­чăн уявч­чĕ, вĕ­сем­шĕн кă­на мар, пи­рĕн­шĕн те – ача-­пă­ча­шăн та. Мĕн­шĕн те­сен ку­наш­кал пы­сăк по­ли­ти­ка ме­роп­рия­ти­не кон­церт, тĕр­лĕ кон­курс йĕр­ке­ле­сех ирт­те­рет­чĕç. Чы­ла­йă­шĕ­шĕн суй­лав пĕл­те­рĕш­лĕ утăм ту­мал­ли мес­лет кă­на мар, пĕр-­пĕ­рин­пе кур­са ка­лаç­мал­ли ла­йăх сăл­тавч­чĕ те.

Халь­хи вă­хăт­ра та суй­ла­вăн пĕл­те­рĕ­шĕ çу­хал­масть, па­чах урăх­ла, ÿс­се çеç пы­рать, пĕл­те­рĕш­лĕ ку ме­роп­рия­ти мĕн­шĕн кир­ли­не çын­сем ла­йăх ăн­ла­наç­çĕ. Сен­тяб­рĕн 18-­мĕ­шĕн­че ирт­ни çак­на та­та та çи­рĕп­лет­рĕ. Ялан­хи пе­кех халь­хин­че те суй­лав учас­то­кĕ­сем ир­хи­не 8 се­хет­ре уçăл­чĕç. Шу­паш­кар ра­йо­нĕн­че суй­лав­çă­сен йы­шĕ 45700 çын­па тан­ла­шать, пу­рĕ 60 суй­лав учас­то­кĕ ĕç­ле­рĕ – шкул­сен­че, клуб­сен­че, пул­та­ру­лăх çур­чĕ­сен­че… РФ Пат­ша­лăх Ду­ми­не, ЧР Пат­ша­лăх Ка­наш­не, ра­йон­ти Иш­лей, Кÿ­кеç, Са­ра­па­кас­си, Çĕньял ял тă­рă­хĕ­сен де­пу­та­чĕ­се­не суй­ла­рĕç.

Уяв те­нĕ­рен, чы­лай суй­лав учас­то­кĕн­че юрă-­та­шă кĕр­ле­рĕ, сă­мах­ран, Пар­хи­кас­син­че «Кĕр пар­ни­сем» ку­рав та йĕр­ке­ле­нĕч­чĕ. Çын­сем ирех кил­ме пуç­ла­рĕç. Ват­ти­се­не, су­сăр­се­не суй­ла­маш­кăн та май­сем ту­са па­нă, вĕ­сем пат­не ки­лĕ­се­не кай­са суй­лат­тар­чĕç. Учас­ток­сен пред­се­да­те­лĕ­сем па­лăрт­нă тă­рăх, са­сă­ла­кан­сен пы­сăк йышĕ кăн­тăр­лач­чен кил­чĕ, çа­вăн­па 14 се­хет тĕл­не ту­нă пĕ­тĕм­ле­тÿ тă­рăх пĕ­тĕм йыш­ран 50% суй­ла­ва хут­шăн­нăч­чĕ ĕн­тĕ. Чы­ла­йă­шĕ çемйи­сем­пех пы­чĕç: аш­шĕ-а­мă­шĕ­пе, ывă­лĕ-­хĕ­рĕ­пе… Акă Çĕ­нĕ Тренк­кас­син­че пу­рă­на­кан Диа­на Се­ме­но­ва суй­лав­ра амă­шĕ­печ­чĕ, кăшт ма­ла­рах аш­шĕ пыр­са кай­нă ик­кен. «Ра­йон­та пу­рă­на­кан çĕр-­çĕр çын­па пĕр­ле пĕл­те­рĕш­лĕ ку ме­роп­рия­тие эпĕ те хас­тар хут­шă­на­тăп. Та­рăн шу­хăш­ла­са, виç­се хак­ла­са кам­шăн са­сă па­мал­ли­не па­лăрт­рăм. Суй­лав хыç­çăн пурнăç тата лайăхланасса шан­са тă­ра­тăп», – пĕл­тер­чĕ шу­хăш-­кă­мăл­не çам­рăк хĕ­ра­рăм.

Кÿ­кеç­ри ли­цей­ре йĕр­ке­ле­нĕ учас­то­ка ха­лăх ка­çа хи­рĕç кил­ме пуç­ла­рĕ, тă­ру­ках вă­рăм че­рет йĕр­ке­лен­чĕ. Çын­сем ку утă­ма та­рăн шу­хăш­ла­са ту­ни тÿ­рех па­лă­рать: бюл­ле­тень­се­не тим­лĕн ву­лаç­çĕ. Че­рет­ре тă­ра­кан­сен­чен пĕ­ри – по­се­лок­ра кун-­кун­ла­кан Ан­на Куп­це­вич та. «Ман­шăн суй­лав пи­тĕ пĕл­те­рĕш­лĕ, мĕн­шĕн те­сен эпир Раç­çей­ре пу­рă­нат­пăр, ха­мă­рăн ма­лаш­лă­ха ха­мă­рах пă­лăр­тат­пăр, çа­вăн­па та суй­ла­ва яла­нах хас­тар хут­шă­на­тăп, тă­ван­сем те ман­ран юл­маç­çĕ. Пи­рĕн шан­чăк тÿр­ре ту­хас­са тем пе­кех ша­на­тăп», – ха­вас­лăн ка­лаç­рĕ çам­рăкс­кер.

Çам­рăк­сем­пе пĕр­лех ас­лă ăру­ри­сем те ха­вас­пах суй­ла­ма кил­чĕç, вĕ­сем­шĕн ку ырă йă­ла­на кĕ­нĕ ĕн­тĕ. «Суй­ла­ва хут­шă­нас­си – каш­ни граж­да­ни­нăн сă­вап­лă ти­вĕ­çĕ. Çа­вăн­па та ун­та яла­нах хут­шă­нат­пăр, хам­па пĕр­ле мă­шă­ра та ил­се ки­ле­тĕп. Ман­шăн суй­лав по­ли­ти­ка ме­роп­рия­ти­йĕ кă­на мар, çав вă­хăт­рах уяв та», – пĕл­тер­чĕ Кÿ­кеç­ри тĕп куль­ту­ра çурт­не са­сă­ла­ма кил­нĕ Алек­сандр Кузь­мин.

Пĕ­тĕ­мĕш­ле ил­сен, çын­сем са­сă­ла­ва кă­мăл­пах хут­шăн­чĕç. «Чă­ваш Рес­пуб­ли­кин­че суй­лав уçă ирт­рĕ, кон­ку­рен­ци ла­йăх си­сĕн­чĕ. Халь­хи вла­çа, РФ Пре­зи­дент­не В­ла­ди­мир Пу­ти­на ха­лăх шан­ни­не ĕнен­тер­чĕ», – па­лăрт­рĕ ЧР Пуç­лă­хĕ Ми­хаил Иг­натьев тун­ти­кун ЧР Пра­ви­тельст­во чле­нĕ­сем­пе ирт­тер­нĕ ка­наш­лу­ра. Чă­ваш Ен­ре ха­лăх суй­ла­ва хас­тар хут­шăн­ни па­лă­рать – 62%. Вăл çĕр­шыв­ри вă­там кă­тар­ту­ран пы­сăк­рах ик­кен. Мал­тан­лă­ха ту­нă пĕ­тĕм­ле­тÿ тă­рăх, Шу­паш­кар ра­йо­нĕн­че ку кă­тар­ту – 63,7%.

Ви­çĕм кун Чă­ваш Рес­пуб­ли­кин Тĕп суй­лав ко­мис­си­йĕн ла­рă­вĕ ирт­нĕ. ЧР Пат­ша­лăх Ка­наш­не улт­тă­мĕш со­зыв­ри де­пу­тат­се­н суй­ла­вне пул­са ирт­нĕ, вĕ­сен пĕ­тĕм­ле­тĕ­вĕ­сем тĕ­рĕс те­се йы­шăн­нă про­то­кол­се­не алă пус­нă. Пи­лĕк про­цент­лă чи­кĕ­рен каç­нă по­ли­ти­ка пар­ти­йĕ­сем «Е­ди­ная Рос­сия», КПРФ, ЛДПР, «Сп­равед­ли­вая Рос­сия» уй­рă­мах ин­те­рес­лен­тер­нĕ: 22 ман­да­та çак­наш­кал йĕр­ке­пе шай­лаш­тар­нă: «Е­ди­ная Рос­сия» – 14 ман­дат, КПРФ­па ЛДПРăн – виç­шер, «Сп­равед­ли­вая Рос­си­йă­на» икĕ ман­дат лек­нĕ. «Е­ди­ная Рос­сия» пар­ти про­пор­цил­лĕ ты­тăм­па ил­нĕ хă­йĕн 14 ман­да­чĕ çум­не пĕр ман­дат­лă суй­лав ок­ру­гĕ­сен­чен та­та 22 ман­дат хуш­нă. Çав­на май, «Е­ди­ная Рос­сия» фрак­цин­чен ЧР Пар­ла­мен­тĕн­че 36 де­пу­тат пу­лĕ.

За­кон­па ки­лĕ­шÿл­лĕн, ЧР Пат­ша­лăх Ка­наш­не суй­лан­нă де­пу­тат­сем, вĕ­сен йы­шĕн­че пат­ша­лăх долж­но­çĕ­сен­че тă­рă­ша­кан­сем те, пат­ша­лăх слу­жа­щи­йĕ­сем те та­та ыт­ти­сем те пур, 5 кун хуш­шин­че хăй­сен пол­но­мо­чи­йĕ­се­не ху­мал­ла, мĕн­шĕн те­сен çа­кă ЧР за­кон кă­ла­ра­кан ор­ган де­пу­та­чĕн ста­ту­сĕ­пе ки­лĕш­се тă­масть. Е де­пу­тат ман­дат­не хи­рĕç­ле­мел­ле пу­лать. Çак ĕç­се­не ту­са ирт­тер­нĕ хыç­çăн ЧР Пат­ша­лăх Ка­на­шĕн улт­тă­мĕш со­зыв­ри йы­шĕ пал­лă пу­лать.

Компетентлă

Зоя МАСЛОВА,

Шу­паш­кар ра­йо­нĕн­чи суй­лав ко­мис­си­йĕн пред­се­да­те­лĕ:

– Суй­лав ра­йон­та лăп­кă ирт­рĕ, йĕр­ке­не пăс­нă тĕс­лĕх­се­не ре­гист­ра­ци­ле­мен. Каш­ни суй­лав учас­то­кĕн­чех сă­нав­çă­сем ĕç­ле­рĕç. Çын­сем хас­тар пул­ни си­сĕн­чĕ. Мал­тан­лă­ха ту­нă пĕ­тĕм­ле­тÿ тă­рăх, РФ Пат­ша­лăх Ду­ми­не суй­ла­на­кан Лео­нид Чер­ке­сов (Шу­паш­кар ок­ру­гĕ­пе) – 48,7%, Ана­то­лий Ак­са­ков (Ка­наш ок­ру­гĕ­пе) 38,6% пух­рĕç. ЧР Пат­ша­лăх Ка­наш­не (­пар­ти спи­со­кĕ­пе) «Е­ди­ная Рос­сия» – 48,7%, «КПРФ» – 18,8%, «ЛДПР» – 12,5%. Пĕр ман­дат­лă спи­сок­па чи ну­май са­сă пу­ха­ка­нĕ – Вя­чес­лав Ра­фи­нов («Е­ди­ная Рос­сия»), унăн – 56,9%, Луи­за Шо­гу­ли­на («Сп­равед­ли­вая Рос­сия») – 21,03%, Алек­сандр Толс­тов («ЛДПР») – 10,9%.